Geduld

Eigenlijk is het een beetje tegenstrijdig. Enerzijds heb ik zo'n gevoel van; het is voorjaar, we moeten naar de tuin! Er is van álles te doen... En aan de andere kant valt het eigenlijk best tegen wat er al te doen is.
Ik heb de tuin onkruidvrij gemaakt en bedekt met een laag compost. Ik heb voorgezaaid wat al voorgezaaid kan worden, ik heb ook al in de volle grond gezaaid. Dus is het nu afwachten tot de zaden kiemen, tot de voorgekweekte plantjes groot genoeg zijn, en tot het weer en de weersverwachting zodanig zijn dat de jonge plantjes naar buiten kunnen.
Gelukkig is het bijna april, dan kunnen de aardappels gepoot worden en kan de volgende lading zaden gezaaid worden. En gelukkig is het weer toch niet zo aantrekkelijk om te gaan tuinieren.

Klimrek
Maar stiekem heb ik afgelopen week toch nog wel wat kunnen doen. Via marktplaats heb ik (of Ruurd eigenlijk) 2 stukken beton ijzer gekocht. Deze hebben we in elkaar geknutseld tot een mooi klimrek voor planten. WaaMelothria scabria in het Latijn, is een vruchtje zo groot als een druif dat er uitziet als een watermeloen en smaakt naar een iets zure komkommer. Ik ben heel benieuwd.

Klimrek van betongaas

r bonenplanten wel tevreden zijn met een bamboe stokje heeft met name de cucamelon waar ik zaad van heb wat meer ondersteuning nodig. Een cucamelon, ook wel mexican sour gherkin of
En als je dan met zo'n bouwwerk over de tuin loopt dan kríjg je me toch een commentaar! Blijkbaar bouwen de meeste tuinders gewoon zo'n standaard bamboe rek, of kopen ze iets kant en klaars bij het tuincentrum...

Raar
Maar goed, veel van mijn mede tuiniers vinden mij geloof ik toch al een beetje raar. Zo heb ik de compost gewoon in een ca. 5 centimeter dikke laag op mijn tuin gegooid. Niet erdoor spitten, niet vrezen, gewoon erbovenop laten liggen. Het functioneert zo als mulch en wordt met der tijd door de wormen naar beneden getrokken. Mijn buren kijken het hoofdschuddend aan..
Een gevolg hiervan is wel dat ik dus ook zaai in compost. Volgens het internet in het algemeen kan dit prima mits de compost rijp is. Maarja, hoe weet je dat? Toen we het erop kruiden was het nog een beetje warm, gewoon lekker warm, zodat je een beetje de neiging kreeg om je handen erin te stoppen. Compost die nog 'bezig' is zou volgens mij warmer moeten zijn?
Maar volledig uitgerijpt en afgekoeld is het dus ook niet. Om te controleren of er iets in wil kiemen heb ik een handvol compost met 3 handjes zand en wat water gemengd en daar tuinkers in laten kiemen. De tuinkers is ontkiemd dus dat is dan prima. Hoop ik.. Mijn radijsjes beneden in de volle grond zijn nog niet gekiemd maar beneden is het dan ook een stuk kouder dan hier. En ik sta nou niet bekend om mijn geduld, zie ook hier beneden.

Tomaten

Het tomatenzaadje is gekiemd!!

Een week of 2 (of anderhalf) geleden heb ik tomatenzaadjes gezaaid. De zaadjes had ik gekocht bij Diana Stek van mooiemoestuin.nl en zijn van het ras Red robin. Na een week was er nog niks te zien en ik heb toen voorzichtig een zaadje weer opgegraven om te kijken of er al iets gebeurd was. Dat was niet het geval dus heb ik het zaadje voorzichtig in een jampot-deksel met lauwwarm water gedaan, in de vensterbank van de woonkamer onder een omgekeerd glas gezet (ze stonden eerst in de onverwarmde slaapkamer in potgrond) en gewacht of er iets zou gebeuren. En jawel! Na een paar dagen was er een klein wit puntje te zien. Blij verrast dat mijn trucje werkte besloot ik om ook de andere zaadjes zo te behandelen.
Na enig zoeken vond ik het tweede zaadje in de modder en.. Die had net zo'n wit puntje als het eerste zaadje. Niet mijn trucje met water maar meer tijd had het zaadje doen ontkiemen. Ongeduld...
Ik heb de zaadjes toen verder maar met rust gelaten en oefen nu geduld tot de kiemplantjes boven komen.

Spannend!

Het is nu wel echt begonnen. De tuin is onkruidvrij en verstopt onder een laag compost. Het is officieel lente. Oftewel er kan gezaaid worden.
Natuurlijk had ik al eens hier en daar wat binnen voorgezaaid (paprika, paar capucijners, wat ui, 4 bloemkolen, alyssum (een bloem), en prei en tomaat al zijn die laatste 2 nog niet gekiemd.). Maar alleen in kleine hoeveelheden, binnen, meer om uit te proberen en om alvast wat te kunnen zaaien. Maar nu ben ik los.
Radijs, raap, rucola, rode biet, ui, wortel en nog meer capucijner. Buiten gezaaid, in de volle grond. Gewoon in de compost. Dat hoort goed te gaan mits het rijpe compost is. Geen idee of het rijpe compost is, denk het wel, toch? Het was nog wel warm toen het het er op kwam maar dat is inmiddels een halve week geleden..
Ook binnen nog aan het zaaien geweest, kruiden: basilicum, thijm, majoraan, salie, pepermunt. Zaden die ik van een vriendin gekregen had, zij is elke zomer op Spitsbergen, wat natuurlijk heel leuk en bijzonder is, maar niet heel goed voor je groentetuintje.

Kruiden gezaaid in een bakje boven de verwarming

En om direct te kunnen oogsten ook wat kruidenplantjes gekocht bij de Aldi. Thijm en rozemarijn. Die staan op het balkon, hoef ik niet eerst naar de volkstuin te lopen als ik tijdens het koken bedenk dat er ook nog wel wat rozemarijn door het eten kan.

Stiekem vind ik dit altijd een heel spannende periode, de eerste zaadjes zijn de grond in, maar er is nog vrijwel niks boven. Dat is logisch natuurlijk, ik heb ze vandaag gezaaid. Enerzijds ben ik vol hoop en enthousiasme en nieuwsgierigheid hoe de plantjes zullen worden.. En aan de andere kant zit ik vol twijfel. Wordt het wel wat? Was het zaad niet te oud? Heb ik niet veel te vroeg gezaaid? Kan ik wel zo buiten zaaien, was het niet beter geweest om toch binnen voor te zaaien? Zitten er geen duiven bij mijn pas gezaaide capucijners?
Maar ik kan toch niks doen dan afwachten, dus dat doe ik dan maar. Ik weet mezelf er zelfs van te weerhouden om 3 keer per dag te gaan kijken; er is immers toch nog niks te zien. Écht niet.

Ondertussen ben ik vast aan het bedenken hoe ik de planten die hoog worden, klimmen of slingeren van dienst kan zijn. Bamboe stokken voor de bonen. ( 2.70? Of langer? Of is dat al veel te lang? En hoeveel dan? Waar haal ik die eigenlijk? Wat kost dat? )
Voor de cucamelons heb ik wat beters gevonden: Betonijzer. Van marktplaats. Nu nog bedenken hoe ik die hoge wiebeldingen stevig neer ga zetten. Gelukkig is Ruurd goed in dat soort dingen;-). En we hebben het aan  tijd, de cucamelons (soort citroen-komkommer die er uit ziet als een mini- water meloen) ga ik pas in april zaaien.

Compost

Afgelopen zaterdag was het compostdag op de volkstuinvereniging, oftewel er kwam een grote vrachtwagen die 3 grote hopen met enkele tientallen kubieke meters compost op verschillende plekken van het tuincomplex stortte. Het was nog even spannend of het hele feest wel door zou, de chauffeur was namelijk ziek, maar het was er!

En dus waren er een heleboel mensen in de weer met kruiwagens en scheppen om de compost van de grote bult naar hun tuintjes te krijgen. Ik was natuurlijk een van die mensen. Anderhalve kuub compost, ofwel 20 kruiwagens, had ik besteld. Op mijn tuin van 75 m2 komt dat neer op een laag van ongeveer 2 centimeter compost. 's Ochtends nog even het laatste onkruid verwijderd, zodat het compost op een schone tuin komt. Het was een heel gesjouw (waarvan Ruurd gelukkig het merendeel heeft gedaan), maar zo rond een uur of 5 was mijn hele tuintje bedekt met een dikke zwarte laag (zie foto). Niet heel spannend, wel vermoeiend en voldoenend (is dat een woord?).

Misschien heb ik al wel eens genoemd dat mijn tuin veel afval bevat; stukjes plastic, oude spijkers, restjes touw, stroomdraad, tiewraps en vooral heel veel glas. Ook in het verse compost zit weer het nodige glas (hoe komt dat erin?). Maar eindelijk heb ik ook iets van waarde gevonden in mijn tuin. Jawel een oude munt. Wat ie waard is? 25 gulden cent vermoed ik :-).

Kwartje gevonden op de tuin. 

Lente en oude mannetjes

Vandaag is het wat grijzer, maar de afgelopen week was het duidelijk; de lente is begonnen!

Siernetel met kleurrijk blad,
begonnen als heel klein stekje,
inmiddels een flink plantje.

Niet alleen de zon en de temperatuur maar ook mijn kiemende zaadjes zijn hier een bewijs van. Kapucijners, bloemkool en ui zijn al gekiemd, mijn paprikaplantjes krijgen een derde (eerste échte) blaadje en de stekjes die ik afgelopen winter heb genomen beginnen het goed te doen. Ik heb een stek van een sierneteltje (coleus) met 4 kleuren in het blad (dan heb je geen bloemen meer nodig) en een Euphorbia trigona, officieel geen cactus maar wel met stekels, dus in mijn belevenis een cactus (mocht er nog iemand behoefte hebben aan een ca. 1 meter 20 hoge cactus, laat het me weten!).
Op de tuin is ook goed te merken dat de temperaturen omhoog zijn gegaan, de grond is een stuk droger en nu eindelijk goed begaanbaar zonder dat je direct 10 centimeter wegzakt. Na een paar uurtjes wieden had ik gister al een beetje een kleurtje in m'n gezicht!

Euphorbia trigona stekje dat z'n
eerste blaadjes krijgt. 

Nu de lente dan echt is logebarsten wordt het tijd om al mijn plannen en ideeën uit te gaan proberen. Als beginnend tuinier heb je tegenwoordig een zee van informatiebronnen. Websites, blogs, tijdschriften, boeken. Soms zie je door de bomen de moestuin niet meer. En als je dan net bedacht hebt hoe je het wilt gaan doen kom je nog een andere informatiebron tegen: De tuin-buurman. Iedereen die tuiniert op een volkstuincomplex kent ze, de wat oudere heren met minstens 25 jaar ervaring, zeer behulpzaam en er van overtuigd dat hún manier de juiste, de enige juiste en niets dan de juiste manier van tuinieren is.

Voor wie nog twijfelt of het al
echt lente is: Albert Heijn is weer
met de moestuintjes begonnen!

Deze mannen hebben natuurlijk een schat aan informatie waar ik graag gebruik van maak, dus maakte ik gisteren een praatje met twee buurmannen met gezamenlijk ruim 70 jaar ervaring. Hieruit bleek dat wij enigszins van mening verschilden over hoe er getuinierd dient te worden (waarna ik natuurlijk ging twijfelen of ik het wel goed doe en vervolgens nog koppiger werd dat ik het op mijn manier ga proberen) maar ook dat ik een goede tip kreeg over een geschikt aardappelras en waar dit goedkoop te krijgen (ik heb nog steeds geen geschikte, betaalbare poters weten te vinden, maar ik weet nu dat ik naar de Welkoop moet, ras Triplo,  vroeg, hardkokend en zeer phytophtera resistent). Update: ik ben inmiddels bij de de welkoop geweest en het blijkt dat Triplo, volgens de welkoop, niet resistent en bloemig is. Toch maar voor eersteling gegaan.. Naar de welkoop gaan was wel een goede tip trouwens, veel betaalbare pootaardappelen te koop.

Bloemkool zaailingen, 4 stuks!
Ook de capucijners en ui zijn al boven. 

De buurmannen vonden dat ik mijn tuintje had moeten laten ploegen, of tenminste om spitten. Dat ik het straks moeten laten vrezen (daar hebben ze een machientje voor op de vereniging, waardoor de bovenste paar centimeter fijn gehakseld wordt.), en dat er flink wat culterra over gestrooid moet worden. Uit hun blikken werd mij duidelijk dat op mijn niet-gespitte tuintje volgens hun nog geen aardappel zou willen groeien. Misschien hebben ze wel gelijk, maar op dit moment groeit erop mijn tuintje véél meer dan bij hun (onkruid, maar toch).
We zullen het gaan zien.

Onkruid

Ridderzuring, kruipende boterbloem, ereprijs, brandnetel en minstens 4 soorten gras. Dat stond er vooral in mijn tuin. Alle in het bezit van dikke penwortels of lang uitlopende kruip-wortels.

Dit is ridderzuring. Het lijkt een klein kiemplantje, er steken alleen 2 mini blaadjes boven de grond uit. Dan een paar  centimeter 'nieuwe' wortel die losjes verbonden is (makkelijk afbreekt) van de 'oude' wortel die al vele jaren spitten en wieden overleeft heeft en tot wel 20 cm lang en 2 cm dik kan zijn! 

Niet spitten
De meeste van mijn tuinburen hebben hun tuintje in de herfst al omgespit met een speciaal machientje dat de tuinvereniging heeft. Maar ik ben koppig en ik heb besloten dat ik niet wil spitten en dus ga ik niet spitten. Zeker niet met een machientje. Door te spitten gaat het bodemleven dood en gezien de hoeveelheid wormen die ik tegenkom in mijn tuin is er nogal wat bodemleven. Daarnaast belanden door spitten de micro-organismen in de grond op de verkeerde diepte. En die micro organimsen doen nou juist veel goeds voor de tuin! In de grond zitten veel bacteriën die meehelpen je grond gezond te houden: Dood planten materiaal wordt deels afgebroken zodat de wormen het makkelijker op kunnen eten. Ziekte verwekkende bacteriën en schimmels kunnen zich minder snel vestigen als er voldoende 'goede' bacteriën zijn.
En die bacteriën hebben allemaal hun eigen plekje waar ze graag zitten. Aan de oppervlakte, op een paar centimeter diep of juist wat dieper in de grond. Door je grond om te spitten komen de oppervlakte-bacteriën diep in de grond en de diep-in-de-grond bacteriën aan de oppervlakte. En dan gaan ze dood en kunnen dus niet meer hun nuttige werk doen. Bovendien zorgt het gewriemel en gewroet van alle bodembeestjes, van bacterie tot worm, dat de structuur van de bodem losser wordt.
Niet spitten dus.

De tweede emmer onkruid al voor vandaag.
Zoals te zien aan de grond links ben ik nog (lang) niet klaar :-)

Hoe dan?
Maarja ik heb wel een tuin vol onkruid waar ik van af wil. Dus ga ik gewapend met emmer, schepje, tuinhandschoenen en knieplankje naar de tuin om één voor één alle ridderzurings, kruipende boterbloemen, ereprijzen, brandnetels en grassen er uit te trekken. Niet dat de grond dan helemaal niet omgekeerd wordt, en mijn vriend is ook nog met een spitvork in de weer om de diepste wortelonkruiden, de hardste kleikluiten en de grootste hoogteverschillen de bestrijden, maar het scheelt wel. Bijkomend voordeel is dat de onkruiden úít de tuin zijn, en niet om 20 cm diepte liggen te wachten tot ze hun weg naar boven weer hebben gevonden.
Inmiddels heb ik al vele emmers onkruid van mijn tuin afgevoerd en al heel wat spierpijn opgelopen. En dan te bedenken dat ik in de herfst ook al ongeveer een kuub onkruid verwijderd heb. Maar hopelijk, misschien zal ik door mijn tijd, energie en spierpijn nu, de rest van het jaar niet meer zo heel erg veel onkruid hebben... En het jaar daar na nóg minder. En anders ga ik gewoon weer met mijn emmer en mijn knieplankje en mijn schepje;-)

hoeveel zaaien?

Hoi!
Deze winter heb ik een heel moestuin plan gemaakt. Wat ik ga zaaien? Wanneer? Binnen voorzaaien of in de volle grond? Hoe zit het met vruchtwisseling? Wat komt waar?
Maar nu de tijd van het zaaien daadwerkelijk gekomen is merk ik dat ik één ding vergeten ben: Hoeveel moet ik eigenlijk zaaien?

Hoeveel zaaien?
Van plantjes waarbij één plant één groente oplevert is het nog wel een beetje te bedenkten: Als ik 10 uien zaai zal ik (als alles goed gaat) 10 uien kunnen oogsten.
Lastiger wordt het als er per plant minder 'stuks' groente zijn, zoals bij aardappel of boontjes. En hoeveel stuks groente één plant oplevert weet je pas als je die plant een keer geoogst hebt. Én als je toen onthouden hebt hoeveel planten je toen had en hoeveel oogst...
Toen ik nog op mijn balkonnetje tuinierde was het vaak heel simpel: Ik heb 1 pot voor aardappel, daar kunnen 2 pootaardappelen in, dus ik poot 2 aardappelen. Idem voor peper, boontjes, wortelen etc.
En dan heb ik alsnog wel eens héél véél pepers gehad, terwijl we eigenlijk niet zo veel pepers eten...
Toen heb ik al een belangrijke les geleerd: Eerst bedenken wat je eet, hoe vaak en hoeveel. Dat is nog lastiger dan je denkt, want hoeveel ui eten wij nou precies? Elke week één door de pasta, om de week hutspot? En dan een stuk of 4 in de hutspot? Maar niet in de zomer, dan hoef ik geen hutspot (tot teleurstelling van mijn vriend, die dol is op hutspot). En soms maak ik wel eens uiensoep. Geen idee hoeveel uien daar in gaan. Nu vergeet ik vast nog heel veel gerechten waar ui in gaan, dus ik denk dat we wel een dikke 100 uien eten per jaar?  Blijven een heel jaar goed? Vast niet, ondanks dat ik een 'bewaarui' heb (Hyskin F1). Ik kan natuurlijk altijd nog weggeven. De eerste uien heb gezaaid, bij wijze van proef. Dat waren er 15. Kunnen nog wel 85 bij dus, denk ik.

Boontjes
En zo ga ik al mijn groenten langs. Hoeveel boontjes komen er aan 1 bonenplant? Geen idee. En dus google ik wat anderen doen. 20 stokken lees ik ergens, voor een heel jaar voor een gezin van 4 dan. Lijkt me weinig, en iemand die reageert op dat blog is het met mij eens. Maar goed ik heb ook nog stambonen, en ik hoef er echt net het hele jaar van te eten. Dus dan zijn 10 stokken misschien ook wel genoeg. Het aantal plantjes per stok verschilt ook bij iedere moestuinier; de een doet 3 de ander 8. Heeft ongetwijfeld ook invloed op de hoeveelheid oogst. Gelukkig is het nog lang geen tijd om boontjes te zaaien.

Mijn amaryllis bloeit weer!

Mijn overgehouden amaryllis bol bloeit weer!

En terwijl ik hiermee puzzel (en bij veel groenten denk; dat zie ik wel als het tijd is om ze te zaaien), is binnen het voorjaar echt begonnen: Mijn amaryllis bloeit. Een paar jaar geleden kocht ik de bol en na de bloei vond ik het zonde om hem weg te gooien, het moet toch mogelijk zijn om dat ding volgend jaar weer te laten bloeien? Ik zocht op het internet en vond heel ingewikkelde stappenplannen, zo warm, zo veel water, dan naar binnen, dan donker en na een poosje juist weer licht. En dat verschilde dan ook nog per website.
Dus zette ik de bol gewoon in een hoekje, gaf em water, knipte dooie bladeren af en wachtte. En ongeveer een jaar later bloeide de amaryllis. Vorig jaar heeftie 3 bloemstengels gehad met 3, 4 en 5 bloemen per stengel, en dit jaar krijgtie in elk geval 2 stengels. Het is jammer dat ze maar zo kort bloeien, maar dat is dan ook wel op spectaculaire wijze!

Groetjes Berber

Eindelijk mooi weer!

Hoi!
Afgelopen dagen was het eindelijk mooi droog weer. En dus moest er op alle tuinen wat gebeuren.

De tuin van m'n ouders
M'n vader had bedacht dat de tuin van mijn ouders na 34 jaar misschien wel eens iets van voeding en bodemverbetering kon gebruiken, en had 4 kubieke meter compost besteld. Mijn vriend Ruurd en ik waren gevraagd om zaterdag te komen helpen scheppen en kruien. De compost was mooi pikzwart en lichtelijk vochtig waardoor het ontzettend aan elkaar plakte. De dikke kluiten waren zwaar om stuk te maken en over te tuin te verspreiden.
M'n vriend en m'n vader kruiden met 2 kruiwagens de compost naar alle hoeken van de tuin waar ik het met schep en hark zo goed mogelijk verdeelde. Gelukkig moesten er ook nog wat struiken gesnoeid worden want na een paar uur scheppen wil je graag even met een struikje worstelen.
Na een dagje ploeteren was de hele tuin bedekt met een zwart laagje van zo'n 2 centimeter. Het gazon is veranderd in een zwarte zee met groene eilandjes waar plukjes gras erdoorheen prikken.

Zwart gazon met groene plukjes

De tuin van mijn schoonouders
Zondag was de tuin van m'n schoonouders aan de beurt, waar de appelboom gesnoeid moest worden. Een goede manier om de stijve spieren van het compost scheppen weer een beetje los te maken. Ruurd in de boom, ik eronder om de takken te verzamelen. Hopelijk gaat het gesnoeide boompje komend jaar een boel appeltjes produceren.

De appelboom wordt gesnoeid

Mijn tuin 
En toen was eindelijk gisteren mijn eigen tuin aan de beurt. Paar tegels erin, zodat ik nu tot halverwege de tuin kan komen zonder door de tuin te lopen, ik heb nog flink wat meer tegels nodig (iemand die nog tegels over heeft?). Ruurd heeft een geul gegraven zodat het overtollige water naar de sloot kan lopen. De grond uit de geul min of meer op laagste gedeelte van de tuin gegooid zodat de kuil (modderpoel) enigszins opgevuld wordt.
En ik heb mijn best gedaan om onkruid uit de grond te trekken. Veel ridderzurinkjes die bovengronds nog een miniplantje zijn en die onder de grond penwortels van een centimeter dik en 15 centimeter lang hebben. Koud klusje in de nog half bevroren grond, maar ik ben ongeduldig en wil zo snel mogelijk mijn tuin zaai en plant klaar hebben.

Mijn tuin met tegels en geul.

Zaaisels
Ondertussen heb ik nog kapucijners en ui gezaaid. De ui schijnt van een ras te zijn dat in één jaar uien maakt, wat natuurlijk veel handiger is dan in het eerste jaar mini-uitjes, die in de winter koel bewaard moeten worden, dan in de lente van jaar 2 herplanten, en dan pas in jaar 2 grote uien.
De kapucijners en uien staan in een mini-kasje op het balkon, fris maar hopelijk niet te koud. In een paar dagen zullen we het weten als ze al dan niet kiemen..

Groetjes, Berber