Herkansing

Ik kreeg het niet voor elkaar om een post met veel foto's er goed uit te laten zien. Dus heb ik eerst in picasa alle foto's samen gevoegd tot één geheel. Helaas kon ik via picasa niet onder elke foto een bijschrift plaatsen. Ik heb de oorspronkelijke post wel laten staan, voor wie de bijschriften wil lezen, óf voor als iemand misschien een tip heeft hoe ik het beter/ mooier/ makkelijker had kunnen doen..

Wie komt er bij me eten?

Een paar dagen bij iedereen met een tuin op bezoek, een paar dagen klussen bij m'n broertje en dan is het zó al weer een week geleden dat ik voor het laatst op de tuin was.. Ze zeggen dat één foto meer zegt dan duizend woorden, dus hierbij een aantal foto's van wat ik aantrof in mijn tuin...

De emmer was volledig vol!
En met wat allemaal...

Van de eerste en tweede keer worteltjes zaaien
waren maar een paar opgekomen.
Dát er wel een páár waren was ik daarna
min of meer vergeten.
 Dikke worteltjes dus :-D

Van de bijenmix zijn vooral deze
mooie paarse bloemen opgekomen,
volgend jaar wil ik méér bloemen. 

Ik dacht dat alle sla was opgegeten door de slakken,
maar hier onder de bonenstokken staan toch nog twee kropjes!

Ik ben er achter gekomen dat ik niet van rapen houdt.
Wel veel gezaaid natuurlijk..
Volgens het zakje zouden ze trouwens
wit-roze moeten zijn,
geen idee waarom die van mij wit-groen zijn...

Goudsbloem en afrikaantjes, mooi oranje bij elkaar!

Winterrammenas.
Ziet er heel cool uit, wel anders dan op het zakje.
Ben benieuwd hoe die smaakt 

Zomaar een paar van de véle
courgettes die er waren...

Deze spruitkool had
als énige kool geen knolvoet...
Wat  niet is kan nog komen natuurlijk,
maar voorlopig staat ie er goed bij.  

De niet-verhuurde of niet-verzorgde tuinen zijn gemaaid.
Hopelijk scheelt dat veel onkruid-zaad.
Bij mij zijn dat 3 van mijn omringende tuinen.
Dus mocht er nog iemand zin hebben in een volkstuintje...?
Je kunt zo beginnen
(en omdat het seizoen al half voorbij is betaal je pas vanaf volgend jaar!)

584 gram groene boontjes.... en... 1366 gram paarse boontjes!
2 minuten blancheren en in de diepvries.
(volgens sommigen kan dit niet, 
maar ik heb het uitgeprobeerd, gaat prima!

PS: Als iemand weet hoe je handig foto's in een blog kunt plaats via blogger, laat het mij alsjeblieft weten! Ze blíjven maar heen en weer springen, rare maten hebben, niet op dezelfde lijn willen staan... De laatste 2 heb ik met paint aan elkaar geplakt en als een geheel ge-upload... 

PPS: Ik zie dat het gepubliceerde bericht er weer véél chaotischer uitziet dan na lang puzzelen ik de bewerk-modus... Sorry voor de chaos. Wellicht heb ik later nog zin om de hele mikmak in paint te bouwen, maar nu niet meer... 

Op bezoek bij iedereen met een tuin :-)

Zwarte bes, kruis bes, rode bes... Bijna net zo mooi als lekker!

Met dit weer zijn er leukere dingen te verzinnen dan in een warm appartementje op 8 hoog te zitten. Aangezien mijn eigen tuin bijna geen schaduw heeft en geen plaats heeft voor een stoel en een parasol (en die heb ik ook niet), ga ik op bezoek bij familie met een tuin. Pake en beppe, ouders, schoonouders, tante.. Lekker in de schaduw zitten, of tóch even bezig... Ik kan het niet laten. Pake heeft nog een flinke moestuin (hij is 85!) maar kan door wat fysieke probleempjes niet zo goed schoffelen. Dus ik schoffel, bij tante mag ik de dode bloemen uit haar prachtig bloeiende voortuintje vissen en bij m'n ouders pluk ik bessen. En niet te weinig ook! Vooral de zwarte bessen hoef je nauwelijks te plukken, een schaal eronder houden en je trekt zo handen vol met dikke, rijpe, zwarte bessen van de struiken. Jammer dat ik die vers niet zo lekker vind, dus het grootste gedeelte gaat zó de vriezer in, verrassing voor mem (m'n ouders zijn zelf niet thuis).

Ook zijn er nog aardig wat rode bessen en veel kruisbessen. De netten zijn al een week van de struiken af, maar blijkbaar hebben de vogels dat nog niet door. De kippen inmiddels wel; de geplette en overrijpe bessen gaan hun hok, waardoor ze nu enthousiast klokken als ik in de buurt kom :-).

Poes vind het ook wel gezellig dat ik langskom als mijn ouders weg zijn:-)

zon, warmte, zomer!

Wat een weer! Eindelijk zon, eindelijk warmte, eindelijk zomer! En omdat we nu eenmaal Nederlanders zijn kunnen we nu lekker met z'n allen mopperen dat het véél te warm is... :-D. Op de tuin in elk geval wel, ik was er vanochtend om een uur of 11 en toen ging het nog net. Op het balkon is tot aan het begin van de middag schaduw, dus daar toen maar verder getuinierd. En daarna op de fiets naar de dichtstbijzijnde zwemplek. Heerlijk.

Tuintje in de zon!

En wat ik dan op de tuin en het balkon gedaan heb? Zaaien. Jawel, half juli, volop zomer, en ik zaai nog nieuwe plantjes. Bietjes, boerenkool, andijvie. Gister al boontjes, spinazie en worteltjes. Misschien is het wel te laat, en vriezen de half-volgroeide plantjes aan het begin van de winter dood. Of misschien wordt het wel een mooie zomer, een warme nazomer en een Nederlandse kwakkelwinter en kan ik eind september nog boontjes oogsten of in november nog bietjes. Niet geschoten...

Want de ruimte was vrij, doordat de aardappels eruit zijn en doordat mijn kolen niks geworden zijn, en om die nu de hele rest van de zomer maar braak te laten liggen... Dan beter nog wat proberen. Waar ik de boerenkolen uit ga planten weet ik trouwens nog niet. Ik ben gister een experiment gestart met wat koolraap zaailingen die ik nog had liggen. Ik heb de bodem uit een aantal potjes geknipt, die ingegraven en daarin de koolraapjes geplant. Als dat goed gaat en ze krijgen geen knolvoet, doe ik de boerenkolen op dezelfde manier. Ik hoop het. 

Ik heb trouwens nog een hele leuke en verrassende plant in mijn tuin aangetroffen. Komkommerkruid.

Begonnen als onkruidje dat mij vaag bekend voorkwam en dat ik daarom heb laten staan tot ik bedacht had wat het was. Het stond een beetje weggestopt onder het klimrek waar de kapucijners tegen aangroeien, dus ik was het al snel weer vergeten. Totdat die ging bloemen. Prachtige stervormige, blauwe bloempjes. Gonzend van de bijen en hommels. Wat een leuke verrassing! Komkommerkruid of bernagie. Misschien nog wel leuker was de blik op het gezicht van een vriendin die ik een bloempje liet proeven: "Hij smaakt écht naar komkommer!"

Leuk en lekker in een salade!

Komkommerkruid of bernagie

PS: Mooie foto's hè? Mijn telefoon was stuk, dus nu heb ik een nieuwe... Met betere camera:-)

Vakantie

Afgelopen week ben ik lekker op vakantie geweest. Lekker zeilen met m'n ouders en m'n vriend. 

En dus een weekje niet op de tuin geweest... 

Wat groeit alles hard in een week!

Zowel het onkruid als de groenten, kruiden en vruchten. De courgettes hadden het formaat van een rugbybal en de ereprijs (mooi blauw bloeiend onkruid) bedekte de halve tuin. Ook kunnen we komende week wel een paar keer (elke dag) boontjes eten en voor de laatste keer kapucijners (Volgend jaar ga ik er meer zetten, verse kapucijners zijn lekker! En helaas alleen verkrijgbaar als je een moestuin hebt). 

Ik heb nog een aantal aardappelplanten gerooid. Dat klinkt raar, want de plant zelf was natuurlijk al weg, allen de wortels heb ik gerooid. Aardappelplant-wortels gerooid dus.. Flink grote knollen in elk geval. 

Ten slotte maar vast begonnen met onkruid wieden, daar kan ik morgen ook nog wel de hele dag mee bezig zijn... Tussen een berg sappig onkruid vond ik nog wat kale stokjes terug; de afrikaantjes die ik voor de vakantie geplant heb :-( Hadden de slakken niet in elk geval óók het onkruid om de bloemetjes heen op kunnen eten? 

Dikke courgettes, banaan voor schaal.

Vier vragen over Phytophtora

Wat is Phytophtera?

Phytophtora infestans, ook wel de aardappelziekte, de plaag of de ziekte met de moeilijke naam. De schrik van elke aardappelboer, de reden dat half Ierland naar Amerika verhuisde tussen 1845 en 1849 (er heerste hongersnood door mislukte aardappeloogsten). Een pseudo-schimmel (lijkt op schimmel, maar is het niet) die planten van de solanum-familie aantast, dus niet alleen aardappel, maar ook aubergine en tomaat.

Je kunt je voorstellen dat ik wel een beetje gespannen was toen ik naar mijn tuin liep naar een mailtje van het bestuur dat er Phytophtora in mijn aardappels zat.. 

Gelukkig viel het enigszins mee. Er waren inderdaad een aantal planten flink aangetast en andere hadden hier en daar wat bruine vlekken op de bladeren. Maar omdat ik een vroeg ras had zijn de knollen al klaar, de planten waren al bezig met doodgaan. En Phytophtora in de plant betekent niet automatisch dat de knollen ook aangetast zijn. De knollen die ik geoogst heb waren allemaal gezond, dus dat is geen probleem. De oogst is dus niet volledig verloren. 

Op advies van een ervaren buurman heb ik al de planten tot zo'n 10 centimeter boven de grond afgeknipt en de knollen gewoon in de grond laten zitten. Als ik aardappels ga eten oogst ik wat ik nodig heb, de rest blijft in de grond, daar blijven ze het langst goed. Wel zal ik de geoogste aardappels goed in de gaten moeten houden, de ziekte kan er alsnog in komen. En het tomaatje dat verderop staat...

Maar hoe kan dat nou dat er Phytophtora uitbrak in mijn planten? 

De typische bruine vlekken op de bladeren
wijzen op Phytophtora.

Een combinatie van twee dingen: Ten eerste, het ras. Ik had eersteling gepoot, een vroeg ras, maar ook een heel Phytophtora gevoelig ras. Om hier voor te compenseren had ik ze ver uit elkaar gepoot, de planten kunnen dan beter opdrogen en dan krijgt Phytophtora minder kans. En dat brengt ons bij de tweede oorzaak: Het weer. Weken achter elkaar nat, vochtig en warm weer. De schimmel vind zulk weer geweldig. En dus brak de plaag uit op mijn gevoelige planten.. Al ben ik bang dat met dit weer ook de minder gevoelige planten een grote kans hebben op de ziekte.

Hoe weet je of je Phytophtora hebt?

Phytophtora is te herkennen door de bruine vlekken op het blad met aan de onderkant wat grijs-wit pluis. Ook op de stengel komen in een later stadium bruine vlekken en als laatste worden ook de knollen bruin, gaan ontzettend stinken en storten de planten in. Als je twijfelt kun je een paar blaadjes in een luchtdicht afgesloten plastic zakje doen en die 24 uur bij kamertemperatuur bewaren, dan zou het witte pluis goed zichtbaar moeten zijn (gebruik een doorzichtig plastic zakje, hoef je em niet weer open te maken). Of je kunt natuurlijk een ervaren tuinier vragen, die waren bij mij op de tuin zeer happig om even te komen kijken (weten ze of ze zich druk moeten maken over hun eigen planten). 

Wat moet je doen als je Phytophtora hebt?

Een leeg veld... 

Als je ook Phytophtora hebt ben je wettelijk verplicht om er iets aan te doen. Als het een paar blaadjes betreft kan je die weg halen. Vervolgens moet je natuurlijk wel je planten héél goed in de gaten houden of het terugkomt. Beter is het om een aangetaste plant helemaal weg te halen. De aardappels kun je nog een poosje laten zitten maar de kans is groot dat de schimmel ook in de knollen komt. Het is dus verstandig om de aardappels wel binnen een paar weken te rooien. Als je een geschikte opslagplek hebt zou ik ze er allemaal uithalen (kelder, schuur), maar helaas heb ik die niet. Ook gerooide aardappels moet je goed in de gaten blijven houden, de Phtytophtora kan later alsnog in een knol blijken te zitten en dan de omringende aardappels ook aansteken!

Nog beter is het om te voorkomen, voor zover dat mogelijk is. Er komen elk jaar nieuwe resistente rassen op de markt. Helaas verandert Phytophtora heel snel en duurt die resistentie niet lang, vergelijkbaar met het griep-virus waar elk jaar een nieuwe vaccin voor moet worden ontwikkelt. Ook is geen enkel ras 100% bestendig, ze houden het alleen langer vol voordat de ziekte toeslaat. 

Door de planten verder uit elkaar te planten drogen ze sneller op en krijgt de ziekte minder kans. Maar met zulk weer als dit jaar maakt dat weinig verschil. Ook is het mogelijk te spuiten tegen aardappelziekte, maar je moet dan heel vaak spuiten met een giftige stof. Als je biologisch of ecologisch tuiniert wil je dat natuurlijk niet. Dit is ook geen wettelijke verplichting, zoals een van mijn buren meende (ik heb het nagezocht in de wettekst :-) ). 

En ten slotte maakt gezond pootgoed en gezonde grond veel verschil. Koop je poters bij een bekende handelaar, gebruik geen poters van eigen planten die ziek waren, teel geen aardappels op grond waar de afgelopen 4 jaar aardappels, tomaten of aubergine hebben gestaan. En mocht je de kans hebben om je aardappels te kweken vér van elke andere aardappelteler en dus ver van elke mogelijke besmettingsbron zit je helemaal goed: De ene solitaire aardappel op mijn balkon op 8 hoog heeft nergens te last van..

PS: Nog een heel belangrijk punt: De zieke planten die je verwijdert hebt gooi je natuurlijk niet op de composthoop! Die gaan mee naar huis en daar in de afvalbak. 

Oogst

Er zijn veel redenen waarom mensen een moestuin hebben

Om na een dag werken op kantoor even lekker met je handen in de grond, buiten, fysiek werk te doen.

Omdat tuinen en planten zo mooi zijn, de vruchten, het blad en natuurlijk de bloemen. Maar ook de combinatie van planten met verschillende hoogtes, kleuren en structuren.

Vanwege een fascinatie voor natuur; dat er uit zo'n klein zaadje zó'n grote plant komt! En dat je één klein

aardappeltje in de grond stopt er 10 grote weer uithaalt een paar maanden later.

Maar voor de meeste mensen zal toch vooral ook de oogst meespelen: Verse, onbespoten, smaakvolle groenten die je zó gratis en voor niks uit je eigen tuintje haalt.

En de tijd van oogsten is nu volop aangebroken. Daarom hier een overzicht van wat ik afgelopen week gegeten heb :-).

Aardappelen. Maandag de eerste plant gerooid en een flinke opbrengst van ruim 1200 gram! Voor een vroege aardappel (eersteling). Het was wel een van de grootste planten, de reden dat ik juist deze geoogst heb was datie over het pad heen groeide, maar toch heb ik ook goede hoop op veel aardappels van de overige planten. Ondertussen kunnen de planten, die nog volop groen zijn, nog lekker in de grond blijven staan. De aardappels blijven zo goed, kunnen nog wat groter worden en ik oogst alleen wat ik op kan eten:-)

De eerste aardappeloogst. Allemaal van één plant!

Boontjes. Helaas ben ik vergeten om een goede foto van de boontjes te maken:-(. Maar ze smaakten er niet minder om :-). En er gaat nog genoeg genoeg gelegenheid komen voor boontje-foto's vermoed ik (en hoop ik). Mijn stokbonen zijn inmiddels 20 centimeter hoger dan de bamboe-stokken. De boontjes die we van de week gegeten hebben waren stambonen, de laagblijvende variant die dus ook altijd wat eerder is. 

Rode bietjes. Helaas niet genoeg om volledig uit eigen tuin te eten, dus half om half met die van de winkel. Wel leuk om dan het verschil goed te proeven, die van eigen tuin zijn wat intenser van smaak (waren ook nog wat kleiner) en van kleur. Ook hadden die wat meer een grond-smaak. 

Rode pan, rode keuken en een dag later een rood toilet :-).
Zo rood zijn alleen rode bietjes uit eigen tuin!

Courgette. Ga ik vanavond eten, nog vrij klein, dus hopelijk extra lekker :-). Op de achtergrond is al te zien dat er meer in aantocht zijn. Een vriend van mij voorspelde vorige week dat 3 courgette planten véél te veel is, en dat ik er op moet rekenen om vaak courgette te gaan eten dit jaar. Dus als iemand nog goede recepten weet?

De eerste courgette. Nummer 2, 3, 4 en 5 zitten ook al aan de plant:-)