radijsjes, rapen en rammenas

Ik ben dit voorjaar enthousiast begonnen met het telen van vanalles en nog wat. Sommige dingen zeer succesvol, andere wat minder. Daar stel je dan je plannen van volgend jaar wat op bij. Dingen waarvan ik niet zo'n grote oogst had, maar die ik wel lekker vind, daar zaai ik volgend jaar meer van, en misschien vroeger, of later of binnen voorzaaien of juist niet. Dingen die al dan niet succesvol waren maar die ik helemaal niet lekker blijkt te vinden.. Tjsa dat is een ander verhaal. En als het dan ook nog niet de handigste groenten zijn..

Ze zijn wel mooi om te zien,
jammer dat ik ze niet lekker vind.

Ik had namelijk een aantal planten uit de koolfamilie. Zelf geen kolen, en dus niet verschrikkelijk vatbaar voor knolvoet, maar wel familie, en dus wel drager van de ziekte. Radijsjes, rapen en rammenas. Rapen had ik nog nooit gehad. Ze zagen er heel anders uit dan op het zakjes, dus misschien ligt het daar aan, maar ik vond ze smérig. Die komen er bij mij niet meer in.

Radijsjes kende ik natuurlijk, maar uit eigen tuin vind ik ze vaak te pittig, zo ook dit jaar. Veel te scherp. 

Rammenas zou een minder scherp, groter, radijs- achtig ding moeten zijn. Nou ik weet niet wat mensen doen om ze minder scherp te maken, maar bij mij waren ze nog veel pittiger dan de radijsjes. Bepaalt niet prettig om te eten. Voor een deel staan ze nog in de grond, ze zien er goed uit, sonde om weg te gooien. Maar niet te eten. Als er iemand is die nog een portie rammenas wil hebben: Meld je vooral, anders gaan ze toch weg. 

Hetzelfde geld voor de halve zakjes zaad die ik nog heb:

Radijs 'saxa', een gewone ronde, roze radijs.

Een radijzen mis, met roze, gele, witte etc.

Platte witte mei-rapen.

Winter rammenas.

Aangezien ik ze niet lekker vind én ik knolvoet in m'n tuin heb, ga ik ze niet zaaien. Dus wil je ze hebben? Laat hieronder even een reactie achter. Wie het eerst komt die het eerst maalt. Ik ga ze trouwens niet op sturen, dat zijn ze niet waard, dus helaas alleen voor mensen die in Groningen wonen. 

Opruiming

Het ziet er wel wat leeg uit, zo zonder stokbonen..

Vandaag eindelijk de stokbonen uit de tuin gehaald. De laatste boontjes geoogst, wat er nog aan zat aan onvolgroeide boontjes en zelfs bloemetjes zou waarschijnlijk toch niet meer groot worden. En dus is het eindelijk gebeurd met de overvloed aan sperzieboontjes. Het bonenrek is afgebroken, de bamboestokken opgeborgen. De compost is bijna helemaal vol met resten bonenplant, maar dat zal over een paar dagen wel weer flink ingezakt zijn.
Schijnt wel goed te zijn voor de compost, trouwens. Bonen horen bij de familie van de vlinderbloemigen en die hebben in hun wortels een symbiose (samenwerking) met stikstofbindende schimmels. Kijk maar eens goed naar de wortels van een bonen plant, dan zul je kleine bolletjes op zien zitten, dit zijn de mycorrhiza, waar de schimmels en plantenwortels voedingsstoffen uitwisselen. De schimmels leveren stikstof aan de plant, en de schimmels krijgen er suikers voor terug. Hierdoor bevatten bonenplanten veel stikstof in de wortels, maar ook in het blad. Dat is goed voor de grond  en ook voor de de compost die gemaakt wordt van de plant. Om die reden worden er op het stuk grond waar bonen gestaan hebben het jaar erop meestal kolen geplant, kolen houden namelijk wel van wat extra stikstof in de grond. Biologielesje ;-).

De bonen liggen te
drogen naast de radiator

Giele wâldbeantsjes/
gele woudboontjes

Nog meer bonen: Gisterenavond hebben we een deel van onze eigen (droog)boontjes gedopt. Een flink bord vol met gele wâldbeantsjes. Ze liggen nu in een pot in de vriezer zodat eventuele eitjes of larven van de bonenkever dood gaan (die kunnen niet tegen vorst). Na 3 dagen mogen ze eruit en kunnen we testen of wâldbeantsjes eigenlijk lekker zijn ;-). Voor de verwarming ligt nog een stapel peultjes te drogen; ik weet wat wij binnenkort eten nu de sperzieboontjes op zijn...

Stro

Mist, dalende temperaturen, verkleurende bladeren, een boel verkouden mensen; het is op en top herfst. Zelfs mijn sperziebonen beginnen eraan toe te geven en ik oogst inmiddels nog maar net genoeg voor een tweepersoons maaltje, in plaats van de bijna 2 kilo die er anderhalve week geleden nog af kwam.

Perfect mooie en
ontzettend misvormde winterwortels.

En dus wordt het tijd voor meer winterse maaltijden. Vorige week hebben we voor het eerst weer hutspot gegeten (het was even wennen, véél te veel peper er door gegooid), natuurlijk wel met winterwortels uit eigen tuin. En voor wie nog nooit winterwortels uit eigen tuin geoogst heeft is dat een feestje, kan ik je wel vertellen. Vol vermaak verwonderen wij ons over de dikke wortels in alle mogelijke vormen. Variërend van dikke klompen ineengedraaide punten, 2-benige mannetjes tot een perfecte puntige wortelvorm (jawel, zoals je ze enkel in stripverhalen en zelfs nooit in de winkel ziet). 

Daarnaast ben ik druk bezig m'n tuin winter klaar te maken. Afstervende bonenplanten eruit, zo goed als dode bloemen weg. En ook veel gedub: Haal ik de voor 3/4 dode courgette plant weg, of laat ik haar nog even staan? Ze ziet er niet uit, maar produceert nog wel courgettes.. Ze mag nog even blijven. De Oost-indische kersen gaan wel grotendeels weg, ondanks dat ze nog mooi bloeit: Te veel zaad productie. Ik oogst een paar pompoenen (iemand een goed recept voor spaghetti pompoen?) Ik wied onkruid dat zich tussen de Oost- indische kers verstopt had. 

En dan komt er zo langzamerhand steeds meer blote grond vrij. En blote grond.. dat kan natuurlijk niet. Regen en wind zorgen voor een keiharde plak klei, die dan weer gespit zou moeten worden, waar het bodem leven weer van dood gaat. 

De hele tuin wordt goudgeel!

Ik heb eerder al eens geschreven dat ik van plan was om bladeren om mulch te gaan gebruiken (herfst). Het verzamelen van bladeren bleek echter nogal een tijdrovend karweitje, en je hebt véél bladeren nodig om de grond een beetje fatsoenlijk te bedekken. Dus toen iemand meldde dat ie stro ging kopen en of er meer mensen waren die een pakje wilden, wist ik het wel! En nu verandert mijn tuin langzaam maar zeker in een goudgele vlakte (zie foto).

Ik ben heel benieuwd hoe het bevalt, en hoeveel er aan het einde van de winter van het stro over is.

Tussen het stro heb ik inmiddels ook nog een rijtje knoflook. Een speciaal ras dat ik gekregen heb en dat beter tegen ons Hollands klimaat moet kunnen. Maar als je graag eens knoflook wilt planten, kun je ook gewoon een paar teentjes van een 'supermarkt-knoflook' planten. Oktober is er de maand voor!

snotter

Calendula officinalis goudsbloem.
Mooie bloem én geneeskrachtig kruid.

Leuk hoor, weekendje weg met familie! Behalve dat een verkouden neefje van anderhalf die lichtelijk kwijlt en veel geknuffeld wil worden natuurlijk wel betekent dat ik nu ook snip verkouden ben..

En als het weer dan ook nog eindelijk echt herfstig begint te worden én het hardstikke vroeg donker wordt, herinner ik mij ineens dat ik een ligbad heb. Alleen.. Geen badolie of badschuim in huis en geen zin om met m'n snotneus, in het donker, naar de winkel te lopen voor een flesje badspul...

Dus dan maar mijn creativiteit de vrije loop laten. Vorig jaar heb ik een poosje zelf badbruisballen en andere lush-achtige dingen gemaakt (zie lush.nl ), dus ik heb nog wel wat liggen.. Er moet natuurlijk ook een geurtje bij.. Even googlen naar geschikte kruiden, die lekker ruiken én mij misschien van mijn verstopte neus af kunnen helpen?

Blijk ik een complete apotheek in mijn tuin te hebben!

Van sommige kruiden wist ik wel dat ze een helende werking hebben, goudsbloem bijvoorbeeld wordt onder de latijnse naam calendula verkocht als zalfje tegen schaafwondjes. Echinacea ken je misschien wel als de vieze druppeltjes 'echinacea force' die je vroeger moest slikken als je verkouden was (ik wel), staat gewoon in de tuin als de mooi bloeiende rode zonnehoed (bij mij volgend jaar pas, ik heb zaadjes). 

Borago officinalis komkommerkruid.
Tegen slijmvlies ontsteking

Maar er is veel meer; als aanraders voor mijn anti-verkoudheid bad vind ik onder andere: Citroenmelisse, komkommerkruid, pepermunt en tijm. Ze maken slijm los, zijn ontstekingsremmend, hoestremmend en weet ik niet wat meer. 

En dan hebben we het nog niet eens over het onkruid gehad. Ik laat altijd een weegbree plantje staan, voor als ik ruzie gehad heb met een brandnetel, werkt prima (placebo-effect?). Duizendblad schijnt te werken tegen allerlei huidproblemen en oppervlakkige wondjes. En wie kent het slaapmiddel valeriaan niet, dat gewoon langs de slootkant verderop groeit.

Genoeg gepraat, ik ga in bad!

Ps: In het Latijn verklapt de soortsnaam officinalis dat een plant een (vermeende) geneeskrachtige werking heeft. 

Boontjes (maar nu eens geen sperziebonen)

Het lijkt wel een bos met al dat blad...
Blijft de grond mooi bedekt.
En ja, ik ben dus met een plastic zak
door de bosjes geweest
om bladeren te scoren :-)

Terwijl ik nog steeds sperzie boontjes kan oogsten (ik denk nu écht dat het einde in zicht is..). Is ook de tijd gekomen om mij bezig te houden met een ander type boontjes: Droogboontjes. 

Wij hebben een heel bijzonder ras droogboontjes, namelijk 'wâldbeantsjes'. Ruurd z'n pake komt uit de wâlden (oostelijke deel van Friesland) en heeft altijd deze locale boontjes geteeld. Het leek Ruurd wel leuk om dat hier ook eens te proberen. 

En groeien dat ze deden!! Grote, slungelplanten met grote bladeren die meer over elkaar heen liggen dan rechtop staan. Logisch wel, de Wâlden staan bekend om hun arme zand grond, die bonen wisten niet wat hun overkwam op onze vette klei. Daardoor duurt het ook wat langer voordat de peulen rijp zijn, die planten zijn zo hard bezig met groeien en groot worden, dat ze 'vergeten' rijp te worden. Schijnt een bekend probleem te zijn als je rassen van het zand op klei gaat kweken. Maar desondanks begint nu eindelijk het blad af te sterven, en de peulen bruin te worden. 

Grote bossen boontjes hangen
te drogen aan de waslijn.
(De handdoeken hangen binnen aan een rekje)

De bladeren laat ik lekker liggen waar ze liggen (samen met nog wat extra populieren blad), de rest van de plant hang ik aan een touwtje aan de waslijn bij ons op het balkon. Ze hangen daar droog en op de wind, kunnen ze mooi opdrogen.

Ondertussen gaan er geruchten dat het komend weekend gaat vriezen. Het KNMI weet nog van niks, maar als die geruchtenmolen begint, ga je toch nadenken, wat moet ik doen als er wel opeens nachtvorst komt? De sperzieboontjes zullen er dan wel ineens mee ophouden en de courgette zal het waarschijnlijk ook niet lang meer uithouden.. Pompoenen moeten zowiezo geoogst worden. En winterwortels? Afdekken is misschien wel handig. 

Morgen krijg ik een pak stro, lijkt me daar uitermate geschikt voor. 

Mijn wortelen zijn trouwens reusachtig! Dat wat boven de grond uitsteekt tenminste, ik vermoed dat het ondergronds al snel een 5-voudige wortel of een stomp uiteinde is. 

Gigantische wortel, stuiver voor schaal.
(Onkruid wegdenken svp)