donderdag 30 maart 2017

Hoe ent ik een pruim?

De pruimenboompjes zoals ze er
aan het begin van de middag bij stonden
Nog steeds/ alweer verkouden. En omdat ik elke keer dat ik bijna beter ben weer een dag buiten dingen ga doen en daarna weer een week in de lappenmand zit, mag ik van mezelf niet (te fanatiek) tuinieren. Tot ik écht beter ben. 
En dus heb ik lente kriebels en baal ik dat ik mijn tuin nog niet zo op orde heb als ik zou willen, terwijl ik binnen zit en bezig ben met beter worden :-S. Tel daar het mooie week van deze week nog eens bij op, en je weet hoeveel moeite ik had met mezelf aan mijn 'binnen zitten en beter worden' beleid te houden..
Gelukkig kon ik stiekem nog wel een beetje tuinieren op het balkon (dat mag van mezelf). Met dit weer is het 's middag rustig 20 graden op het balkon, dus dat mag. 
En daar staan 2 pruimenboompjes. Ik heb er eerder al eens over geschreven. Het zijn zaailingen uit pitten die Ruurd een paar jaar geleden eens geplant heeft en vervolgens vergat omdat het te lang duurde voor ze kiemden. Hoe verbaasd was ik toen er het voorjaar daarop ineens 2 pruimenzaailingen op mijn balkon groeiden. 
Zoals de meeste fruitsoorten geven pruimenbomen die uit een pit gegroeid zijn op een onvoorspelbare manier fruit. Vaak pas na een jaar of 10 en dan moet je nog maar afwachten hoe het smaakt. De pruimen kunnen precies zo zijn als de 'ouderpruim' of compleet anders, lekker, vies, groot, piepklein. En daarom worden vrijwel alle fruitbomen veredeld. Hiervoor wordt een tak genomen van een boom waarvan bekend is dat hij lekkere vruchten geeft en deze wordt op de stam van een zaailing 'geplakt'. Dit klinkt als iets dat heel ingewikkeld is en heel veel studie, oefening en ervaring nodig heeft om te kunnen slagen. Toch blijkt uit talloze verhalen op internet en ook mijn eigen ervaring dat het eigenlijk best eenvoudig is.  

En dit is de eerste ent. Op deze foto kan je
goed zien dat de ent in een spleet in de stam zit.
Daarom ga ik hieronder uitleggen wat ik heb gedaan, ik hoop dat je er iets aan hebt als je zelf ook eens wilt gaan enten.
Het belangrijkste is het verzamelen van het enthout. Hier kwam ik zelf pas achter nadat ik het hout al had verzameld, en dit is bij mij mogelijk een punt waardoor mijn ent poging niet gelukt is. 
Het enthout verzamelen doe je als de boom in winterrust, dus is dus zo'n beetje van eind november tot eind februari, afhankelijk van het weer. 
Het liefst wil je éénjarig hout van een boom die de gewenste eigenschappen heeft (veel, lekker fruit, gezonde boom). Zoek mooie rechte stukken uit, je hebt geen lang stuk nodig, een centimeter of 10 is alles wat je gaat gebruiken voor je ent (per boom, voor meer bomen heb je meer nodig maar uit één tak kun je soms wel meer enten halen). Op zo'n stukje van 10 cm moeten wel een aantal knoppen zitten, 2 tot 4 ongeveer. Zorg dat je enige variatie hebt in dikte van de tak, dan kun je een stukje gebruiken dat bijna even dik is als je boom. 
Dit enthout moet je koel bewaren. Ik heb dit gedaan door het ten noorden van mijn compostbak te begraven, dit ligt altijd in de schaduw en blijft dus lang koel. Deze plek was koel genoeg, maar helaas zijn de takken wel beschadigd door hun verblijf in de grond. Ik had ze verpakt in bakpapier ter bescherming, maar dit was bijna helemaal vergaan. Eerder heeft deze manier prima gewerkt voor mij, maar nu dus niet. De volgende keer dat ik hout moet bewaren zou ik het direct na het verzamelen al in kleine stukjes knippen (ik had nu de hele tak bewaard), en dit in een diepvrieszakje in de koelkast bewaren. Nadeel hiervan is dat de takken iets sneller uit kunnen drogen. 
En de tweede, deze heeft een mooiere
ent-tak. Recht, éénjarig hout met een
aantal knoppen erop.

Voor het enten zelf heb je behalve je zaailing (de onderstam) en je entmateriaal nog een aantal dingen nodig, namelijk: Een scherp mes (ik gebruikte een stanleymes), een snoeischaar, enttape, en was. Enttape kan lastig zijn om aan te kopen, het internet kan uitkomst bieden, ik kocht die van mij bij een boomveredelaar. Als was je kun je speciaal verkrijgbare entwas of iets dergelijk krijgen, ik gebruikte kaarsvet, werkt ook prima. Zorg dat je gereedschap goed scherp en schoon is. 

Nu het enten zelf. Dit is eigenlijk het simpelste onderdeel, als je voorbereiding en materialen goed zijn. Al geef ik toe dat het wel een beetje spannend is om je boompje gewoonweg af te knippen.
Ik heb de boompjes op ca. 30 cm hoogte afgeknipt, iets lager kan ook (je uiteindelijke boom zal dan iets lager worden), maar mijn entmateriaal was vrij dun en het is belangrijk dat de dikte van de stam en de ent ongeveer gelijk is. 
Knip de stam recht (dus horizontaal) en met één knip af. Hierin maak je met je mes een snee, recht naar beneden, probeer deze snee zo 'schoon' mogelijk te maken, dus zonder beschadigingen in de snede te maken.
Vervolgens knip je je ent af op de plaats waar hij ongeveer even dik is als de stam en zo'n 10 cm verderop, zorg dat je minimaal 2 knoppen aan het takje hebt. Snij nu aan de onderkant van het takje aan beide kanten een stuk af, zodat je een platte punt krijgt. De lengte van de punt moet ongeveer even lang zijn als de diepte van de snede in de stam. Zorg dat de snee zo 'egaal' mogelijk is, als hij hol of bol is maakt de tak minder goed contact met de stam. 
En zo staan de twee boompjes er een uur later bij..
Plaats deze punt in de snede in de stam. Dit is heel belangrijk: Vlak onder de bast zit een laag die het cambium heet, dit is de groenige laag. Zorg ervoor dat het cambium van de stam en van de ent in ieder geval aan één kant precies op elkaar zitten. 
Als de ent goed op z'n plek zit kun je deze strak omwikkelen met de enttape. Aan de bovenkant van de ent zit nog een 'wonde' waar je deze afgeknipt hebt. Om te voorkomen dat het takje uitdroogt voordat de sapstroom vanuit de onderstam goed opgang gekomen is moet je deze wonde dichtmaken met was. Ik heb een kaars aangestoken en de was hiervan voorzichtig op de top gedruppeld. 

En dan komt nu het allermoeilijkste: Afwachten of je ent aanslaat. Ik heb in het verleden met succes appelboompjes geënt, maar ik heb er nu niet heel veel vertrouwen in. Mijn ent-materiaal was niet van de juiste dikte, had niet heel veel knoppen en is niet heel goed bewaard. In het ene boompje heb ik redelijk goed vertrouwen, in de andere minder. 
En als de ent mislukt? Met een beetje geluk overleeft de boom dit gewoon, hij maakt nieuwe 'eigen' takken aan, en volgend jaar doe ik gewoon weer een poging. 

Ps: Ik ben maar een amateur, en nog een beginner daarbij ook. Deze omschrijving is enkel hoe ik het gedaan heb, en wat ik het verleden voor mij werkte. het is dus zeker niet 'zoals het moet'.. Mocht je daarom tips of aanvullingen hebben of vinden dat ik het helemaal fout doe: Laat het me vooral weten, alle input is welkom! Onder aan deze tekst staat de tekst geen/1/2/etc/ opmerkingen, als je hier op klikt kan je een bericht achter laten,  voel je vrij om hier gebruik van te maken!


donderdag 23 maart 2017

mooi weer

voorjaar
De eerste narcis bloeit, voorjaar!
Het was zonnig, het was droog, en ik ben weer een stuk gezonder. Op naar de tuin dus!
Ergens komende week wordt het compost verwacht op de tuinvereniging, dus dan moet de tuin klaar zijn om bedekt te worden met een laag compost. Oftewel: stro eraf, onkruid eruit, alles wat er niet in hoort eruit. Ik was van plan om te beginnen met het stro op te ruimen, maar een keer op de tuin kwam ik erachter dat het best wel stevig waaide. En wind en stro zijn geen goede combi. Eerst het onkruid maar dus. 
Vooral op de plekken waar de stro laag dun was stond wel aardig wat. Ridderzuring en gras vooral. Door de dikke laag stro komt gelukkig niet zo veel heen. Wel wat gras hier en daar, en ik vermoed dat dat vooral gekiemde graankorreltjes uit het stro zelf zijn. Na een uurtje werk heb ik het meeste er al uit. Even spieken onder stro onthult dat de grond aar lekker los is, tot zover bevalt het stro wel!
Een klein probleempje dat ik nog wel met het stro ga hebben: Wat doe ik er nu mee? De tuin-buren willen wel wat op hun paden, een deel kan ik wellicht in de zomer wel weer al mulch gebruiken. En de rest wordt compost. Ik ga een tweede compost bak bouwen, zodat ik alles kwijt kan. De bovenste, nog onverteerde laag van mijn oude bak gaat onderin de nieuwe bak. De onderste laag (hopelijk mooie compost) uit die bak gaat op de tuin. En het stro gaat in de oude bak, in de loop van het jaar kan ik dan steeds een beetje stro door de andere bak mengen. Hopelijk zorgt de combinatie van onkruid en stro voor een goede koolstof/stikstof verhouding. Als iemand nog een andere suggestie heeft wat ik met het overtollige stro kan doen, laat het me vooral weten!

vroege voorjaarsbloeiers
Dit is longkruid, mooie bloemetjes
die zelfs al voor de narcissen bloeien.
Beetje onscherpe foto doordat de wind
het bloemetje nogal heen en weer schudde.

Vanmiddag is Ruurd begonnen met het bouwen van de tweede compostbak. Dat bleek nog wel een uitdaging want de grond is nog kletsnat, vooral op de plek waar de compostbak moet komen. Desondanks ligt de 'fundering' er. Oftewel 4 stoeptegels waar de hoeken komen (inmiddels is ie zelfs al


helemaal af).
Ondertussen hebben we de appel en perenboom gesnoeid. Afgelopen zaterdag was de snoeicursus op de tuin, helaas was ik ziek, maar Ruurd heeft extra goed opgelet en samen hebben on best gedaan om de bomen in model te krijgen. Ik geloof dat ik een beetje de neiging heb om rigoureus te zijn, dus Ruurd moest mij een beetje afremmen om de bomen te redden :-). Hopelijk blijkt dat we het goed gedaan hebben uit de hoeveelheid fruit dit jaar.

Ondertussen zijn binnen verschillende zaadjes aan het kiemen. Tomaten, kapucijners en zelfs worteltjes. Vorig jaar kwamen de worteltjes slecht boven, mede door de lange kiemtijd waarin de grond niet uit mag drogen en onkruid vrij moet blijven kwamen er meer andere dingen dan worteltjes op. Daarom heb ik dit jaar de zaadjes gemengd met zand en water, en afgedekt met plastic. Zodra ze gekiemd zijn zaai ik ze met zand en al uit. Het zand zal er hopelijk ook voor zorgen dat ik niet alle zaadjes op één hoop gooi (met de piepkleine wortelzaadjes gaat dat makkelijk). 
zelf composteren
De tweede compostbak is af!
Ik ben nog wel een beetje terughoudend met al te veel te zaaien omdat de tuin nog veel te nat is en de compost er nog op moet. Ik ben bang dat ik straks al plantjes heb terwijl de tuin (en het weer) nog niet klaar is, daarom zaai ik iets later. 
De paprikaplantjes doen het ondertussen goed. Ze zijn misschien een beetje lang, maar dat heb je nu eenmaal met plantjes die binnen staan. De eerste echte blaadjes komen eraan (na de 2 kiemblaadjes) en dan beginnen het al echte plantjes te lijken.

woensdag 15 maart 2017

anderhalve week geen tuin

anderhalve week weg
Na anderhalve week niet thuis te zijn geweest wordt
ik begroet door deze prachtig bloeiende amaryllis!
Het is half maart, het is mooi weer. En toch is het al bijna 2 weken geleden sinds ik voor het laatst een blog gepost heb. Wat is er aan de hand? Allerlei dingen waarvoor ik in joure en omgeving moest zijn. En aangezien mijn ouders daar wonen was het handiger om daar te blijven slapen dan elke dag op en neer te reizen naar Groningen (met het ov is dat een dure en langdurige bezigheid). En dus ben ik al met al bijna anderhalve week bij mijn ouders geweest. Dus niet alleen niet op de tuin, maar uberhaubt niet in de stad. En dan ben ik eindelijk weer in Groningen, heb ik alwéér een flinke verkoudheid opgelopen, waardoor een dagje stevig buiten aan het werk nog niet echt aanlokkelijk is..
Maar ik heb vanmiddag wel capucijners gezaaid, dus toch nog iets gedaan. 

Volgende week zal er meer moeten gebeuren: Er ligt nog stro, dat moet er af zodat de compost er binnenkort op kan. Mijn tweede compostbak moet in elkaar, zodat het stro daar in kan. En als het stro er af is moet eventueel onkruid dat eronder groeit gewied worden (ik heb al gezien dat er eigenlijk alleen onkruid is waar de strolaag heel dun is, het stro werkt dus). Afhankelijk van de hardheid van de grond onder het stro moet ik eventueel de grond nog los maken. Het beste gaat dat met een grelinette, maar die heb ik niet en ze zijn duur. Dus als het nodig is doe ik dat met een spitvork. Niet omgooien dus! Alleen de vork erin steken en 'naar achteren trekken'. Dan de vork er weer uit, zonder de grondlagen te verstoren. 

plant die niet zonder mij kan
Helaas kan niet elke plant zo goed zonder
mij als de amaryllis. Maar gelukkig:
Na een halve gieter water en een paar
uur de tijd ziet hij er weer piekfijn uit.
En ik ga natuurlijk nog dingen zaaien. Er zijn genoeg dingen die half maart gezaaid kunnen worden. Alleen is mijn verkouden hoofd nu niet in staat te bedenken wat. Worteltjes, rode bietjes, prei? Dus dat ga ik dit weekend uitzoeken. 
Ik heb dit jaar heel veel en hele leuke worteltjes: rode, paarse en oranje. Vorig jaar kwamen mijn worteltjes heel slecht op, dus ik denk dat ik ze dit jaar binnen voor ga laten kiemen in een bakje vochtig zand (tip van een buurman). Als er dan worteltjes te zien zijn plant ik ze uit. Ook vroege aardappels en plant-uitjes kunnen bijna de grond in, maar dat wil ik eigenlijk pas doen nadat de compost er op ligt, anders wordt er weer overheen gelopen bij het compost verspreiden. De compost komt volgende week ergens, dus nog even geduld. 



vrijdag 3 maart 2017

Maart

aardpeer planten
6 kleine, niet zo mooie aardpeertjes in een ingegraven emmer.
Nog een laagje potgrond erover en dan afwachten wat er boven komt..
Het is maart, het meteorologisch voorjaar is begonnen. Alleen heeft de meteorologie (het weer) dat blijkbaar niet meegekregen. Volgens buienradar was het droog, dus ging ik naar de tuin. Waar bleek dat buienradar er geen verstand van heeft en het best stevig regende. Schuilend onder de dakgoot van de kas van de buurman heb ik tussen de buien door toch nog wat kunnen doen. Het doel: aardperen planten. Ik had die ergens in de winter gekregen van een mede-tuinier, en aangezien de grond toen keihard bevroren was heb ik de aardperen op het balkon, verpakt in kranten en een oude doos, bewaard. Dat bleek niet zo'n goed idee: Ongeveer drie kwart was beschimmeld en uitgedroogd. Na een strenge sortering hield ik 6 niet zulke mooie aardpeertjes over. 
knofloken komen boven
De knofloken worden al groot.
Nou staan aardperen er om bekend dat uit het kleinste restje knol nog weer een plant kan groeien, dus ik heb ze gewoon in de grond gestopt. Nou ja, niet helemaal in de volle grond: Ik heb een grote emmer (20 liter) voor 3/4 begraven, de grond die uit dat gat kwam ging in de emmer, daarboven op de aardperen en dan nog een flinke laag potgrond. En nu maar wachten of het wat wordt. 

Ondertussen ook eens goed rond gekeken op de tuin, want terwijl het weer vies is, en de grond drijfnat, heeft de tuin toch wel degelijk in de gaten dat de lente er aan komt. De knofloken worden heuse plantjes, de voorjaarsbollen steken voorzichtig hun hoofd boven de grond en zodra je een schep in de grond steekt zijn het allemaal wormen en slakken. Het tuinafval dat afgelopen herfst op de composthoop ging is al flink geslonken en bevind zich in een tussenfase tussen tuinafval en compost, even porren met een schep deed een duizendpoot zich haastig uit de vele voeten maken. 
preien van eigen tuin
Een paar preitjes voor het eten.
Ook de rabarber plant is wakker en heeft een paar roze punten boven de grond uit gestoken.
En terwijl ik toch op de tuin was heb ik zelfs ook nog iets geoogst: Winterprei, staat al sinds vorig jaar voorjaar op de tuin en kan nog tot ongeveer april nog wel geoogst worden (daarna gaan ze bloeien). Erg dik waren ze niet, voor de preischotel van vanavond voor 3 personen heb ik 6 preien geoogst, tegen meestal 2 uit de winkel, maar toch het is prei van eigen tuin (en daar had ik vorig jaar zomer nog wel een beetje een hard hoofd in, want ze gróéiden maar niet door...).

natte tuin
Het is nog heel nat op de tuin.
Deze afvoer greppel werkt niet helemaal...
En het zaaien? Vorig jaar heb ik stip op 1 maart kapucijners en zaadui gezaaid. Onder het motto: Op het zakje staat: zaaien van maart tot april, dus nu kan ik zaaien. Misschien ben ik dit jaar wat geduldiger, of misschien is het weer viezer, maar ik heb nog geen kapucijners gezaaid, morgen misschien. De paprika's die ik vorige week gezaaid heb zijn inmiddels gekiemd, sommige plantjes hebben zelfs hun eerste blaadjes al uitgevouwen en zijn al echte 'mini-plantjes'. Ze mogen nog even in de lekker warme woonkamer boven de radiator blijven staan, maar als alle plantjes hun blaadjes uitgevouwen hebben gaan ze naar de koelere slaapkamer. Door zoveel mogelijk licht (om deze tijd van het jaar is dat de grote beperkende factor) en niet te veel warmte (dan groeien ze te snel) worden het hopelijk mooie stevige plantjes. Er is trouwens wel een verschil tussen de zaden van vorig jaar en degene die ik afgelopen jaar zelf geoogst heb, de nieuwe zaden kiemen sneller en zo te zien zijn er meer gekiemd.
voorjaar
Een hyacint voelt het voorjaar.
Ook andere voorjaarsbollen komen al boven.